Mkutano wa kilele kuhusu nishati unaotarajiwa kufanyika jijini Dar es Salaam mwishoni mwa Januari 2025, ambao unawalenga Wakuu wa Nchi za Kusini mwa Jangwa la Sahara, una umuhimu mkubwa kimkakati kwa maendeleo ya Tanzania na Afrika kwa ujumla. Huu ni mkutano wa kimkakati unaoweza kutoa faida kubwa kwa Tanzania katika nyanja mbalimbali, hasa kiuchumi, kisiasa, na kijamii. Tathmini ya faida hizi kimkakati inaweza kufanyika kwa kuzingatia vipengele vifuatavyo:
1. Uimarishaji wa Uwekezaji na Ushirikiano wa Kimataifa
Mkutano huu unatoa fursa kwa Tanzania kuimarisha ushirikiano na taasisi za kimataifa kama Shirika la Fedha la Kimataifa (IMF), Benki ya Dunia, na Benki ya Maendeleo ya Afrika (AfDB). Ushirikiano huu ni muhimu kwa kuvutia uwekezaji mkubwa zaidi, hasa katika sekta ya nishati. Hatua hii itasaidia kuimarisha miundombinu ya nishati nchini na kuhakikisha upatikanaji wa umeme wa gharama nafuu, ambao ni kichocheo kikuu cha uwekezaji katika sekta nyingine za kiuchumi kama viwanda na kilimo.
2. Kuongeza Uwezo wa Kuzalisha Nishati ya Uhakika
Dkt. Mwigulu Lameck Nchemba alisisitiza kuwa mkutano huu utasaidia kuimarisha uzalishaji wa nishati ya uhakika kwa Tanzania na Afrika kwa ujumla. Kwa upande wa Tanzania, miradi mikubwa kama ule wa Mwalimu Nyerere Hydropower Project (JNHPP) na utekelezaji wa miradi ya Benki ya Dunia kwa vijiji 11,837 tayari ni hatua muhimu kuelekea lengo hili. Kupitia mkutano huu, Tanzania inaweza kunufaika na mikakati mipya ya kifedha, sera bora, na teknolojia za kisasa ambazo zitaharakisha upanuzi wa upatikanaji wa nishati safi na endelevu.
3. Kupunguza Gharama za Nishati na Kukuza Ushindani wa Kiuchumi
Upatikanaji wa umeme wa gharama nafuu utapunguza gharama za uzalishaji wa bidhaa na huduma, na hivyo kuongeza ushindani wa bidhaa za Tanzania katika soko la kimataifa. Kupungua kwa gharama za nishati pia kutainua sekta za uzalishaji nchini, hali itakayochangia katika ukuaji wa uchumi na kuongeza nafasi za ajira. Hii itasaidia kuongeza kipato cha taifa na kupunguza umaskini vijijini, ambapo umeme utachochea shughuli za kiuchumi na kuboresha maisha ya watu.
4. Matumizi ya Nishati Safi na Kukuza Afya na Mazingira
Uhamasishaji wa matumizi ya nishati safi ya kupikia, kama alivyoainisha Dkt. Nchemba, ni hatua muhimu kwa kupunguza utegemezi wa nishati ya kuni na mkaa, ambayo inaharibu mazingira na kuathiri afya ya jamii. Sera na mikakati itakayowekwa baada ya mkutano huu itachangia kulinda mazingira na afya ya wananchi, huku ikitoa suluhisho kwa changamoto za nishati vijijini.
5. Kuimarisha Siasa na Diplomasia ya Nishati
Kupitia mkutano huu, Tanzania ina nafasi nzuri ya kujidhihirisha kama kiongozi wa kikanda katika nishati, hasa kwa nchi za Kusini mwa Jangwa la Sahara. Ushiriki wa viongozi wa nchi mbalimbali, taasisi za kifedha, na sekta binafsi utaimarisha nafasi ya Tanzania katika siasa za kikanda na kidunia. Diplomasia ya nishati pia itawezesha nchi kuboresha mahusiano yake ya kiuchumi na kisiasa na mataifa mengine, pamoja na kuongeza ushawishi katika majukwaa ya kimataifa.
6. Kuchochea Ajira na Uwezeshaji wa Vijana
Uwekezaji katika nishati utachochea ujenzi wa miundombinu, ambao unahitaji wafanyakazi wengi, hivyo kuongeza fursa za ajira kwa vijana wa Tanzania. Miradi ya nishati, ikiwa ni pamoja na usambazaji wa umeme vijijini, itahitaji watu wenye ujuzi na utaalamu wa kisasa, hivyo kutoa fursa kwa vijana kupata mafunzo na ajira kwenye sekta za nishati na teknolojia.
Mkutano huu ni jukwaa muhimu kwa Tanzania kupanua fursa zake za kimaendeleo, kuongeza nafasi za ajira, kupunguza umaskini, na kuimarisha uchumi kwa ujumla. Ni muhimu kwa serikali na wadau mbalimbali kuhakikisha kuwa fursa zinazotokana na mkutano huu zinatumika kikamilifu kwa maslahi ya taifa na wananchi wake.